ملی گرای ایرانی و ناسیونالیسم

  ملی گرای ایرانی و ناسیونالیسم ، کدام نسبت؟

عزت الله سحابی درگذشت.

ملی گرا نامشان می نهند اما به دیگر ملی گراها نبرده اند.  تمایلات ناسیونالیستی قوی –آنطور که نام ملی گرا مراد می کند- ندارند.

نامشان را احتمالا از جبهه ملی گرفته اند که به رهبری مصدق شکل گرفته بود. یا شاید نامشان از نهضت «ملی شدن» صنعت نفت آمده باشد؛ شاید این نام از خالی بودن جای احزاب ملی گرا آنگونه که در دیگر کشور ها مرسوم است نشات می گیرد.

اما هرچه باشد، با این که هیچ گاه حضور ثابت و طولانی در قدرت نداشته اند، سال هاست که هرکجا نام «ملی» و «ملی گرایی» می آید همه آنها را از نظر می گذرانند.

افرادی ند که عمده ی شش دهه ی گذشته را در خط منتقدان حکومت های ایران بوده اند. سیاسی کارانی که رفتارشان به شکلی عجیب –در سیاست-  عمدتا در خلاف آمد عرف بوده.

از آن رو که برخلاف دیگر گروه های سیاسی ایرانی هیچ گاه سختی و فشار و تنگی فضا –که همیشه هم با آن مواجه بودند-  باعث تند شدن شان و رفتن به سمت رادیکال شدن نشد. نه قبل و نه بعد از انقلاب اسلامی 57.

و آن که در میان تندباد حوادث پیش از انقلاب آنان تنها وتنها کسانی بودند که دم از حفظ ساختار می زدند، و همچنان اصلاح یگانه راه حل می دانستند.

ودیگر که هرگاه صلاح و صواب کشور را در اعلام موضع به نفع یکی از گروه های درون جمهوری اسلامی دیدند، بی هیچ کینه ای در حمایت از آنان که روزگاری حذف شان کرده بودند، بیانیه دادند.  (این اتهام نیست، ماجرای گروگانگیری سفارت توسط دانشجویان پیرو خط امام را به یاد بیاورید)

به این فهرست شاید این مورد ناساز را هم بتوان اضافه کرد، که در دولتشان –که دولت انتقالی بود- جز خودی راه ندادند.

--

ما هنوز به آنان نیروهای "ملی" خطاب می کنیم .  و بخشی ازشان را "ملی-مذهبی" می نامیم (آنطور که خود می خواهند)

اما چه خود رضایت بدهند چه ندهند همه شان را از اعضای "نهضت آزادی" گرفته تا "ملی- مذهبی ها" نامی بهتر از آزادی خواه نیست، شاید لیبرال اخلاق گرا مناسب تر ست.